Osobliwości lasów: sromotnik bezwstydny

Wędrując po Górach Świętokrzyskich i Puszczy Białowieskiej natknąłem się kilka razy na ten niezwykły grzyb o wielu nazwach. Sromotnik smrodliwy lub sromotnik bezwstydny to te najbardziej popularne. Jego obecność w lesie zdradza specyficzny, nieco „rzodkiewkowy” zapach, w przypadku młodych owocników. Te starsze zapachem mogą przypominać nawet padlinę. Dlatego ten sromotnik w pełni zasłużył sobie na swoją nazwę.

Cechą wszystkich grzybów z rodziny sromotnikowatych jest fakt, że w początkowym stadium owocnik jest kulisty, to stadium nazywamy „czarcim jajem”, później jego osłona pęka i wyrasta z niego postać dojrzała. Dojrzały owocnik składa się z pochwy i trzonu z główką. U większości gatunków zarodniki rozsiewane są przez owady. W przypadku sromotnika smrodliwego, owocnik jest pokryty cuchnącym, brunatno-zielonkawym śluzem, w którym znajdują się zarodniki. Tutaj wkraczają do akcji muchy, które pełnią kluczową rolę w jego rozprzestrzenianiu, traktując śluz jako pokarm. Owocniki sromotnika smrodliwego możemy spotkać od maja do listopada. Dojrzałe owocniki są niejadalne z powodu cuchnącego zapachu.

Jedynie młode osobniki w postaci jaja są jadalne, nawet w stanie surowym, a w smaku są lekko ziemisto-rzodkiewkowe, o czym miałem okazję się przekonać w trakcie jednego ze spacerów mykologicznych. 

W okresie 1983-2004 był na liście chronionych gatunków. Współcześnie jest pospolity na obszarze całego kraju. Występuje we wszystkich typach lasów. Często znaleźć go można w parkach, ogrodach i zaroślach. Za wyjątkiem wyższych partii górskich jest grzybem występującym pospolicie. Osobniki ze zdjęć spotkałem w Puszczy Białowieskiej i na paśmie Łysogóry – Góry Świętokrzyskie.

1_DSC03318_mjpg2_DSC02833_mjpg3_DSC052181_Fotor_mjpg4_DSC091321_Fotor_mjpg6_DSC07397_mJPG7_DSC091372_Fotor_mjpg8_DSC09139_Fotor_mjpg