Pająki krzyżakowate w Polsce: tygrzyk paskowany i krzyżak ogrodowy

Tygrzyki paskowane (Argiope bruennichi) i krzyżaki ogrodowe (Ananeus diadematus) są bliskimi kuzynami. Oba gatunki to największe pająki w Polsce, choć znacznie większe są tygrzyki paskowane. Warto się im przyjrzeć, ponieważ nader często bywają gośćmi w naszych domach.

W świecie pająków panuje zasada, że samice są dużo większe od samców. Wielkość samicy tygrzyka paskowanego to aż 25 mm, podczas gdy samce mają zaledwie 7 mm. W przypadku krzyżaka ogrodowego, samica ma około 10–18 mm długości, a samiec 6–7 mm. Samice krzyżakowatych, są też dużo efektowniej ubarwione. Samice tygrzyka paskowanego wyróżnia jaskrawożółty odwłok, na którym posiada czarne poprzeczne prążki. Samce są mniej efektowne, mają srebrzystoszary odwłok, na którym znajduje się urozmaica szara podłużna łata na środku i ciemniejsze kropki po bokach. Krzyżaki na odwłokach mają swój charakterystyczny krzyż, stąd też ich polska nazwa gatunkowa. Posiadają go samice i samce. Nazwa łacińska może być myląca, gdyż Ananeus diadematus znaczy tyle co pająk przepasany. Niemniej jednak w przypadku krzyżaka ogrodowego dymorfizm płciowy nie dotyczy ubarwienia ciała, jedynie wielkości i budowy ciała. Gody krzyżakowatych odbywają się w lecie, w ich trakcie samiec często staje się posiłkiem dla samicy, jeśli w porę nie umknie przed samicą.

Tygrzyka paskowanego najłatwiej spotkać, gdy czeka na zdobycz, zawieszony do góry nogami na sieci. Sieci pająków tygrzyków są szczególne, ponieważ przez środek sieci z góry na dół przebiega charakterystyczne zygzakowate wzmocnienie, wyglądające jakby było wykonane grubszą, białą nicią. W diecie tygrzyków znajdują się większe owady z rzędu prostoskrzydłych i ważek, może dlatego sieć potrzebuje wzmocnienia. Krzyżaki ogrodowe budują koliste sieci o regularnym, promienistym układzie nici. Ich średnica wynosi do 45 cm. 

Pająki możemy spotkać w lesie, na łąkach, w ogrodach czy parkach. Często jest gościem w naszych mieszkaniach na wsiach czy w miastach. W moim warszawskim mieszkaniu dobrze czują się na elewacji, w oknach tkając swe sieci. Na zdobycz czai się, siedząc w pobliskiej kryjówce lub w środku sieci. Wraz nastaniem zimy szukają schronienia w domu. 

Krzyżakowate są jadowite, ale nie dla człowieka. W domu traktuję je jako sprzymierzeńców w walce z innymi owadami. Dlatego niewielka pajęczyna przy suficie, czy innych zakamarkach mieszkania, zupełnie mi nie przeszkadza. Pająki nie są w stanie przeżyć zimy. Dlatego na otwartej przestrzeni, gdy nastaną pierwsze przymrozki, po prostu giną. Młode osobniki chłodne dni spędzają w kokonie, który jest ciepły i bezpieczny. Opuszczają go dopiero wraz z nastaniem wiosny.

1_DSC5677_mjpg2_DSC03220_mjpg3_DSC6676_mjpg4_DSC01733_mjpgMaciej_Krzywicki_7_DSC7508jpg